Catenaccio là gì? Đội hình bóng đá tổng lực Catenaccio FO4 có gì thú vị? Cùng tìm hiểu với Seriea.biz để hiểu hơn về chiến thuật này trong bóng đá nhé.
Tóm tắt
Catenaccio là gì?
Catenaccio là một hệ thống chiến thuật chú trọng đến việc phòng ngự trong bóng đá. Catenaccio được biết đến là lối chơi đặc trưng của giải bóng đá Ý. Trong tiếng Ý catenaccio có nghĩa là “cái then cửa”, với ý nghĩa một hệ thống phòng thủ có tổ chức tốt và hiệu quả để bảo vệ cầu môn. Trọng tâm của chiến thuật này là tập trung thắt chặt hàng phòng ngự của đội nhà. Sơ đồ chiến thuật Catenaccio được các Thuyền trưởng hay sử dụng là: 4-5-1, 1-3-3-3, 1-4-4-1 và cả 1-4-3-2.
Nguyên tắc hoạt động của chiến thuật Catenaccio
Catenaccio được hoạt động dựa vào nguyên tắc tối ưu về khả năng phòng thủ, hướng đến sự chặt chẽ một cách hoàn hảo nhất có thể, bằng cách chơi 1 kèm 1. Cũng có một số người cho rằng Catenaccio là một trong số các lối đá rất tù túng khi đội bóng chỉ chăm chăm vào việc phòng thủ. Họ không hề biết rằng việc sắp xếp nhân sự ở trong Catenaccio là cả một nghệ thuật.
HLV Rappan chính là cha đẻ của Catenaccio sáng tạo và dùng nó lần đầu tiên vào năm 1932 tại Clb Bóng đá Vertette. Sơ đồ chiến thuật mà Huấn luyện viên Rappan dùng lúc đó là 4 – 5 – 1 với 4 hậu vệ cố định theo quy tắc tương ứng 1 kèm 1.
Ở tuyến giữa khi đó sẽ có 5 tiền vệ dùng một tiền đạo duy nhất. Việc sử dụng cả 5 tiền vệ sẽ giúp cho Rappan thiết lập được một tấm lưới dày tại hàng tiền vệ. Từ đó sẽ dập tắt được mọi hướng tấn công từ phía đội bạn ngay từ khi nó còn ở phần sân bên kia.
Năm 1947, Thuyền trưởng Rocco đã biến đổi Catenaccio bằng sơ đồ chiến thuật tương ứng 1 – 3 – 3 – 3. Ông đã dùng một hậu vệ quét đứng ngay trước mặt của thủ thành nhằm có thể truy cản được những tiền đạo của phía đối thủ khi mà họ tiếp cận tại vòng cấm. Với chiến thuật tương ứng này, ông đã giúp cho Triestina dành được vị trí á quân tại bóng đá Italia mùa giải đó.
Sau khi đã chuyển sang Clb AC Milan, Rocco đã thường xuyên thay đổi Catenaccio bằng những sơ đồ chiến thuật như 1-4-3-2, 1-4-4-1. Qua đó giúp đội bóng AC Milan giành được không ít những kết quả bóng đá lớn như 2 lần vô địch Giải bóng đá vô địch quốc gia Ý, 2 lần vô địch Cúp C1, 3 lần vô địch Siêu cúp Ý,…
Năm 1963, Thuyền trưởng Helenio Herrera mới chuyển từ Barca sang huấn luyện cho Inter Milan. Ông đã không dùng những chiến thuật tấn công như ở Barca hay Club Atlético de Madrid thay vào đó ông đã sử dụng Catenaccio để đối đầu với Catenaccio.
Nhưng theo tìm hiểu của QH88 thì chiến thuật Catenaccio của Helenio đã được cải tiến hơn rất nhiều, ông đã biến đổi nó thành chiến thuật phòng ngự – phản công tốc độ cao. Việc cải tiến này giúp Club Inter Milan có những trận thắng với những tỷ số tối thiểu như 1- 0, 2- 1,… Helenio Herrera được coi là người mở ra triều đại hoàng kim của Club Inter Milan với 2 danh hiệu vô địch SERIE A và 2 lần vô địch Cúp Châu u,… đi cùng với đó là nhiều danh hiệu lớn nhỏ khác.
Ưu và nhược điểm của chiến thuật Catenaccio
Catenaccio là một chiến thuật phòng thủ phổ biến trong bóng đá, có nhiều ưu điểm và nhược điểm.
Ưu điểm của chiến thuật Catenaccio
Giúp cung cấp sự ổn định phòng thủ
Ưu điểm đầu tiên của Catenaccio là khả năng giúp đội phòng ngự khá kín kẽ và tạo ra sự ổn định trên sân. Với chiến thuật này, Hàng thủ sẽ được bố trí đúng vị trí, tạo nên bức tường phòng thủ vững chắc để cản bước tấn công của đối phương.
Hàng thủ cũng có thể liên kết tốt với nhau để tạo nên một khối thống nhất nơi Tuyến dưới, góp phần tạo nên sự ổn định cho đội bóng.
Gây khó khăn cho việc xuyên thủng hàng thủ
Ưu điểm thứ hai của Catenaccio là khả năng gây khó khăn cho đối thủ trong việc tìm đường đến khung thành. Với sự chặt chẽ của Các cầu thủ phòng ngự, đối phương sẽ rất khó phát triển các tình huống tấn công và chọn đường tấn công về phía khung thành đối thủ.
Điều này cho phép đội sử dụng chiến thuật này giành được lợi thế và thể hiện tốt trong các trận đấu.
Nhược điểm của chiến lược Catenaccio
Dễ gây khó chịu cho người xem
Nhược điểm đầu tiên của Catenaccio là có thể khiến trận đấu trở nên nhàm chán và thiếu tính tấn công. Khi nhấn mạnh vào phòng thủ, đội sẽ ít tấn công hơn, tạo nên sự thiếu sáng tạo và tính giải trí trong game, dẫn đến việc khán giả trở nên nhàm chán và mất hứng thú với trận đấu.
Đòi hỏi người chơi phải có thể lực cao
Theo thông tin từ các trang tin tức bóng đá thì nhược điểm thứ hai của Catenaccio là nó đòi hỏi Các cầu thủ phòng ngự phải có thể lực và sự tập trung cao độ để duy trì thế trận chặt chẽ. Chiến thuật này buộc Tuyến dưới phải tập trung và tận dụng mọi cơ hội để phòng ngự khá kín kẽ. Nếu mắc sai lầm, đội có thể bị đối phương đánh bại, điều này gây rất nhiều áp lực cho Tuyến dưới.
Sự phát triển của chiến thuật bóng đá Catenaccio
Sự phát triển của chiến thuật bóng đá Catenaccio đã trải qua nhiều giai đoạn và thay đổi trong suốt hơn một thế kỷ lịch sử bóng đá.
Những năm 1930 – Sự khởi đầu của Catenaccio
Chiến lược Catenaccio được phát triển vào những năm 1930 ở Ý bởi HLV huyền thoại Vittorio Pozzo. Tuy nhiên, chiến thuật này còn rất thô sơ và không được sử dụng rộng rãi vào thời điểm đó.
Những năm 1940 và 1950 – Thời kỳ phát triển vượt bậc
Trong suốt những năm 1940 và 1950, Catenaccio bắt đầu được sử dụng rộng rãi và phát triển mạnh mẽ ở Ý. Các đội Ý như AC Milan, Club Inter Milan và FC Juventus đã sử dụng chiến thuật này để đánh bại các đội mạnh khác trong các giải đấu quốc tế. Chiến thuật này đã giúp các đội tuyển Ý đạt được nhiều thành công và danh hiệu quan trọng, bao gồm cả World Cup 1938 và 1982.
Thập niên 1960 và 1970 – Thời hoàng kim của Catenaccio
Trong suốt những năm 1960 và 1970, Catenaccio đạt đến đỉnh cao phát triển và trở thành một trong những chiến thuật bóng đá phổ biến nhất trên thế giới.
Trong thời kỳ này, các đội Ý tiếp tục sử dụng Catenaccio để giành được nhiều danh hiệu trong suốt những năm 1960 và 1970. Bên ngoài nước Ý, chiến thuật này cũng lan rộng khắp châu Âu và trở thành một phương pháp chơi biến hóa phổ biến của nhiều đội.
Từ những năm 1980 đến nay – Sự suy tàn của Catenaccio
Từ những năm 1980 đến nay, Catenaccio đã bị thay thế bởi nhiều chiến thuật mới và hiện đại hơn. Tuy nhiên, một số đội vẫn sử dụng chiến thuật này như một cách để chơi phòng ngự chặt chẽ và đạt được thành công trong các giải đấu. Với sự phát triển của bóng đá hiện đại, Catenaccio không còn được sử dụng rộng rãi như trước.
Một chiến thuật hiệu quả vào những thời điểm cụ thể
Mặc dù ngày nay vẫn được sử dụng, Catenaccio không còn là một chiến thuật phổ biến như trước đây. Thay vào đó, các đội ngày nay thường áp dụng chiến thuật phòng thủ và tấn công. Điều này thể hiện rõ ở các giải đấu hàng đầu như UEFA Cúp C1, FIFA World Cup hay Bóng đá Anh, nơi các đội thường có cách tiếp cận trận đấu khác nhau.
Tuy nhiên, Catenaccio vẫn được coi là một trong những chiến thuật phòng ngự hiệu quả nhất trong lịch sử bóng đá. Điều này giúp các đội tạo được sự ổn định trong thế trận và ngăn cản đối thủ tấn công, đặc biệt là trước các đội mạnh.
Các đội như AC Milan, FC Inter Milan và Club Juventus đã sử dụng chiến thuật Catenaccio để giành được nhiều danh hiệu trong những năm 1960 và 1970.
Catenaccio đóng góp trong phát triển chiến thuật bóng đá
Trong các giải đấu lớn Thời điểm này, các đội thường sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để phù hợp với nhu cầu của họ. Một số đội sử dụng chiến thuật phòng thủ kín và triển khai tấn công nhanh để tận dụng sai lầm của đối thủ, trong khi những đội khác lại thích chiến thuật tấn công và gây sức ép cho đối phương ngay từ đầu trận.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất phụ thuộc vào sự tập trung của những cầu thủ và sự phối hợp ăn ý giữa các thành viên trong đội. Với sự phát triển của khoa học công nghệ, việc nghiên cứu và phát triển các chiến thuật bóng đá ngày càng được quan tâm và đầu tư nhiều hơn.
Các đội và HLV có thể sử dụng phân tích dữ liệu chuẩn xác để tìm ra sai sót trong chiến thuật của đối phương và điều chỉnh cho phù hợp. Từ đó, các đội có nhiều chọn lựa và khả năng hơn để thích nghi với điều kiện của mình và mang lại kết quả tốt hơn trên sân.
Liệu chiến thuật bóng đá tổng lực Catenaccio có còn hợp thời?
Thời điểm đỉnh cao nhất của chiến thuật Catenaccio là từ những năm 1960 đến 1970. Chiến thuật này được sử dụng hầu như ở tất cả các Clb của Ý và cả ĐTQG Ý. Mỗi khi người ta nhắc đến đội bóng màu thiên thanh thì họ sẽ ngay đến Catenaccio.
Ở thời điểm hiện tại Catenaccio không còn phù hợp nữa. Theo quy định trước đây thì thắng được cộng 2 điểm, hòa được 1 điểm. Chiến thuật Catenaccio sẽ giúp người sử dụng có ít nhất được một điểm. Còn nếu biết cách khai thác sơ hở của đối thủ và giành thắng lợi thì họ sẽ có 2 điểm.
Nhưng thời điểm Hiện nay thì khác, khi giành thắng lợi sẽ được cộng 3 điểm thì một đội bóng với lối đá Catenaccio sẽ có khả năng đánh mất đi vị thế của mình trên BXH bóng đá wap nếu chỉ chăm chăm phòng ngự và cầu mong một trận chia điểm.
Catenaccio được đánh giá là cách đá không cân bằng vì nó tập trung quá nhiều vào lối chơi phòng ngự và nó sẽ làm lu mờ đi vai trò của hàng tiền đạo. Ngày nay, Catenaccio vẫn còn được một số đội bóng sử dụng nhưng đa phần đều được cải tiến để có thể cân bằng được giữa phòng ngự và tấn công nhằm mục đích tạo nên một lối chơi đẹp mắt hơn đó là những gì mà QH215 muốn gửi tới bạn.
Đội hình bóng đá tổng lực Catenaccio FO4
Nhiều người lầm tưởng Catenaccio và “xe bus 2 tầng” đều là 1, nhưng không phải vậy. Catenaccio không chỉ đơn thuần là một lối đá, chiến thuật, nó còn là cả một nghệ thuật, một nền văn hóa lâu đời của người Ý.
Người Ý trải qua nhiều cuộc chiến tranh, nên đã có lúc họ rất nghèo. Chính vì vậy trong tâm thức của họ, nếu muốn thắng, thì hãy không để thua trước! Tôn chỉ Catenaccio là như vậy. Nguyên thủy của chiến thuật này, chính là đội hình 5-3-2, với 4 cầu thủ chuyên làm nhiệm vụ đeo bám cầu thủ đối phương như hình với bóng. Cầu thủ thứ 5 của hàng thủ, có nhiệm vụ “dọn dẹp hiện trường”, tức là sẽ đá tự do để bọc lót cho các hậu vệ đội mình. Lối đeo bám này khó chịu đến mức, Maradona huyền thoại đã phải thốt lên: “Họ theo sát tôi kể cả lúc tôi vào phòng vệ sinh!”
Bóng đá hiện đại ngày nay, khi mà luật việt vị được chỉnh sửa, những cầu thủ tấn công liên tục đổi vị trí để tạo bất ngờ, Catenaccio cũng theo thế mà biến đổi, trở thành lối đá Zona Mista, hay còn gọi là lối chơi phòng ngự kèm người kết hợp khu vực. Cầu thủ sẽ có khu vực quản lý riêng của mình, nhưng vẫn có 1 người được giao nhiệm vụ bắt chết cầu thủ quan trọng nhất của đối thủ. Vậy cụ thể chiến thuật này như thế nào?
Đội hình
Đội hình của Catenaccio hiện đại là 5-2-2-1 hay 4-2-2-1-1. Thường gặp nhất là hàng tiền vệ với 1 tiền vệ chuyên phòng ngự và 1 tiền vệ kiến thiết lùi sâu, 2 tiền vệ cánh với khả năng công thủ nhịp nhàng. Khi chơi 4-2-2-1-1 thì hàng tấn công sẽ có thêm 1 tiền vệ công (CAM) để hỗ trợ.
Xu hướng của hàng phòng ngự không nên giao động quá nhiều để đảm bảo vị trí. Các tiền vệ cần lên xuống hợp lý. Kẻ duy nhất không phải phòng ngự là tiền đạo.
Chiến thuật
cách đá mà Catenaccio sử dụng là chú trọng phòng ngự, nên không cần phải quá tốc độ, chuyền nhiều nên hãy để chỉ số này >70. Chọn vị trí trong lối chơi là tự do, bởi hàng tấn công của bạn khá thiếu người, cần có nhiều sự đột biến từ những pha chuyền dài và chọc khe bổng hơn là phối hợp nhuần nhuyễn.
Ở tab “Tấn Công”, hãy để tất cả các chỉ số chuyền, tạt bóng và sút đều cao, mọi phương án tấn công cần phải được tính đến. Vị trí của những cầu thủ sẽ là “tổ chức”. Chúng ta chỉ cần các cầu thủ di chuyển linh hoạt trong những pha phản công, còn những pha hãm thành kiểu như những tình huống cố định thì cần phải chắc chắn. Quan trọng nhất là phần “hậu vệ tấn công” thì chắc chắn là “không”.
Sự kết hợp cho những tùy chỉnh ở cách đá và mục Tấn công sẽ dẫn đến kết quả là: Khi bạn thất bại trong việc ghi bàn bằng pha cố định và dính phản công, bạn nhận ra rằng ở tuyến sau xuất hiện 1 số cầu thủ tấn công quay về trám vào vị trí phòng ngự mà các cầu thủ tuyến sau dâng lên bỏ ngỏ. Vì chọn vị trí là “tự do” và tấn công “có tổ chức” nên họ nhiều khi sẽ về trám chỗ các cầu thủ ở tuyến sau mà bạn đã điều khiển lên quá cao.
Phòng thủ với sức ép và quyết đoán cao lên đối phương, các cầu thủ áp sát và bọc lót liên tục. Biên độ phòng thủ hãy để 50, chúng ta vẫn đá Zona Mista, có nghĩa là phải giữ vững vị trí của mình ở một mức nhất định.
Một ví dụ cho tình huống phòng thủ:
Barca tấn công, Milan phòng thủ. Và công việc của bạn là điều khiển cầu thủ Milan đeo bám. Trong trường hợp này, Valencia chỉ có nhiệm vụ cover và đón chặn đường chuyền ngược của đối thủ. Ở trong vòng cấm địa, mỗi khi một cầu thủ barca nhận bóng, sẽ ngay lập tức phải lâm vào thế 2 kèm 1.
Hàng tấn công: Chỉ dùng duy nhất một tiền đạo nên bạn cần chọn một cầu thủ toàn diện như Ronaldo. Tuy nhiên, đỉnh cao của chiến thuật này chính là một tiền đạo có khả năng “Tries To Beat Offside Trap” – phá bẫy việt vị. E. Cavani chính là một ví dụ điển hình.
Hàng tiền vệ: Một tiền vệ công (CAM) có khả năng phản công, chọc khe tốt, cùng với đó là khả năng sút xa sẽ là sự lựa chọn an toàn nhất. Kaka chính là cầu thủ dạng này với những chỉ số ẩn rất tốt cho lối đá phòng thủ – phản công.
Cặp tiền vệ phòng ngự LMD và RMD phải có một người đủ khỏe để càn lướt, và một kẻ đủ thông minh và nhạy bén đế tung ra những đường chuyền quyết định. Y.Toure và Pirlo là hai lựa chọn an toàn. Nếu không có điều kiện, thì những cầu thủ có chỉ số tầm nhìn và cắt bóng tốt sẽ là ưu tiên hàng đầu.
Mối quan tâm lớn nhất của cặp tiền vệ cánh chính là tốc độ và thể lực để họ có thể lui xuống hỗ trợ hàng phòng ngự khi cần.
Hàng phòng ngự: Hệ thống 4 hậu vệ cao to, chắc hẳn là rất tốt, nhưng quan trọng nhất là chỉ số phản ứng, đánh chặn và quyết đoán phải cao. Có tốc độ càng đáng quý hơn. Chắc chắn Nesta 07 là chọn lựa hàng đầu. Nếu không thì bạn có thể dùng Godin, Vidic, hay Thiago Silva. Thủ thành có các kỹ năng đấm bóng, ném bóng dài: Degea hay Buffon là những lựa chọn an toàn.
